Witold Alfred Łaszczyński
Pseudonim Alf. (ur. 22-VII-1872r. w Warszawie – zm. 22-V-1949r. w Pruszkowie), pochowany w grobie rodzinnym na Starych Powązkach, syn Adama Stanisława (redaktora „Kuriera Świątecznego), byłego powstańca i zesłańca syberyjskiego i Marii z Prawdzic – Łukomskiej; poeta, literat, tłumacz, dramaturg, uczestnik spotkań literackich w salonie Deotymy, był jednym z jej faworytów; współpracownik warszawskiej prasy (m.in. „Kuriera Porannego”, „Kuriera Codziennego”, „Ziarna”, „Wędrowca”, ”Prawdy”, „Tygodnika Polskiego”, ). 1891-1893r. redaktor tajnego tygodnika „Młody Świat”. 1902-1906r. redaktor czasopisma „Nasze Kłosy”. Członek zarządu Młodej Polski, członek zarządu Zrzeszenia Beletrystów, członek zarządu Towarzystwa Literatów i Dziennikarzy, członek komitetu Kasy Literatów, archiwista w administracji sejmowej 1919-1927. Podczas zaborów organizator przedstawień patriotycznych (m.in. Leszek Biały, Kacper Karliński, Wyrok Jana Kazimierza, Obrona Częstochowy, Emigracja chłopska w Warszawie, Mazepa) wystawiane w Warszawie, Siedlcach, Sochaczewie, Ciechanowie, Czerwińsku i in. Już w 1906r. Łaszczyński założył i kierował Teatrem Młodzieży Pracy, przekształconym w Towarzystwo Teatralne Warszawskie im. Wojciecha Bogusławskiego. Z jego inicjatywy wystawiono sztuki popularne i cieszące się dużym powodzeniem, jak „Majster i czeladnik” Korzeniowskiego oraz „Błażek opętany” Anczyca. Później Łaszczyński jako prezes, dyrektor i reżyser wystawiał we wszystkich teatrach warszawskich (a szczególnie Letnim w Ogrodzie Saskim, w Dolinie Szwajcarskiej, w Bagateli, na Dynasach) najlepsze sztuki polskich autorów: Słowackiego, Syrokomli, „Obronę Częstochowy”, Bośniackiej, „Karpackich Górali” Korzeniowskiego, komedie Fredry „Damy i Huzary”, „Śluby panieńskie” i inne. Pod dyrekcją Łaszczyńskiego wystawiono ponad pięćset przedstawień i zagrano około stu koncertów. Teatry kierowane przez Łaszczyńskiego nie korzystały z żadnych zapomóg i pomocy, były samowystarczalne, a bilety łatwo dostępne dla młodzieży i ludzi pracy. Był założycielem i dyrektorem Towarzystwa Teatralnego Warszawskiego im. W. Bogusławskiego; autorem m.in. poematu Dzień Zaduszny (poezje t. 1 1899r), Aria z Halki (komedia wiersza, 1899), Warszawa (2t.), Wierzba Kościuszki (wiersze, 1921r), Wajdelota – pieśń o szczęściu (poemat dramatyczny, 1923r), napisał dramat wierszem „Ninon de Lenclos”, wiersz Dzwony w Londynie, Prorok, Poezje, Wysoki próg (poezje, 1932r) – zbiór wierszy wydany z okazji XXXV- lecia pracy literackiej, artystycznej i społecznej poety, przetłumaczył książkę Alfreda de Vigny pt „Cing – Mars” czyli spisek za Ludwika XIII oraz był autorem kilkudziesięciu wierszowanych sylwetek wybitnych i popularnych wówczas postaci warszawskich (w rękopisie); tłumaczył m.in. z Marią Konopnicką i W. Zagórskim komedię E. Rostanda Cyrano de Bergerac i inne arcydzieła Goethego, Schillera, Lenou i innych. Pisał mnóstwo wierszy tzw. okolicznościowych z okazji rocznicy np. „Powrotu ks. Józefa Poniatowskiego”, „Zdobycia Warszawy przez Niemców” (3 sierpnia 1915r.), uczczenia zasług rycerzy polskich w dzień zaduszny, wejścia posłów polskich do Dumy Rosyjskiej, odezwy W.Ks. Mikołaja Mikołajewicza do Polaków, cenzury niemieckiej i rosyjskiej, odzyskania Śląska, zasług Francji i gen. Focha dla odzyskania naszej niepodległości, z okazji budowy wieży Eiffla w Paryżu. Odznaczony został Krzyżem Zasługi. Spuścizna literacka po Witoldzie Łaszczyńskim znajduje się w Muzeum Historycznym m. st. Warszawy.
